خواص خاکشیر | مضرات خاکشیر | طرز تهیه شربت خاکشیر
به نام خدا، دوستان و همراهان همیشگی مجله ی خانوادگی زرین بانو سلام، شربت خاکشیر یکی از شربت های رایجی هستش که در ایام تابستان به وفور مصرف میشه و طرفداران زیادی هم دارد. این شربت بیشتر به دلیل رفع عطش و جلوگیری از گرمازدگی مصرف میشه.
ولی خواص خاکشیر فقط به این موارد محدود نمیشه و این گیاه دارویی خواص زیادی برای زنان باردار،کودکان ،سلامت دستگاه گوارشی،سلامت پوست و مو و غیره..داره. امروز در بخش سلامت زرین بانو قصد داریم اطلاعات بیشتری در مورد این گیاه دارویی پر خاصیت خدمتتون ارائه بکنیم. دعوت می کنم در ادامه با ما همراه باشید.
خاکشیر چیست؟
خاکشی با نام علمی Descurainia sophia ، که با نام خاکشیر هم نامیده میشه ، گیاهی با عمر کوتاه هست که در بیابان ها و دشت ها رشد می کنه و ارتفاعش تا 1 متر هم میرسه .
گل های کوچک خاکشیر به رنگ زرد هستند و تخم این گیاه که همان خاکشیر است کوچک و مقداری هم دراز است . این تخم ها در دو رنگ قرمز و قرمز تیره یافت می شود که نمونه ی قرمز مقداری به تلخی میزند.
جالب است بدانید اگر این گیاه بهصورت خود رو در مزارع و باغ ها سبز شده باشد ، علف هرز محسوب شده و ریشه کن میشود، نکته دیگر اینکه دام ها هم علاقه ای به خوردن این گیاه ندارد .
در ایران خاکشیر بیشتر در نواحی مرطوب شمال، رشته کوه های البرز، استان خراسان جنوبی (شهرستان بشرویه)، استان بوشهر، منطقه بلوچستان در استان سیستان و بلوچستان، منطقه آذربایجان، استان لرستان و استان کرمانشاه می روید .
در زبان آذری به خاکشیر “شووَرَن” می گویند.
ترکیبات دارویی خاکشیر
خاکشیر طبیعتی سرد و تر دارد و دارای تعدادی اسید چرب مانند اسید لینولئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک می باشد. ضمناً در خاکشیر اسانس روغن فرّاری وجود دارد که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات است.
جدول ارزش غذایی خاکشیر (در هر 100 گرم ) :
کالری | 0 |
پروتئین | 27. 5 گرم |
چربی | 33 گرم |
فیبر | 0 |
همچنین از خاکشیر برای درست کردن سبزه عید استفاده می کنند.
خواص دارویی خاکشیر
در اینجا تعدادی از مهم ترین خواص دارویی گیاه خاکشیر شرح داده می شود.
1-خاکشیر و سلامت دستگاه گوارشی
خاکشیر خاصیت ملین دارد و اگر به همراه آب گرم مصرف شود یبوست را درمان می کند.به عبارتی خاکشیر طبیعی ترین داروی رفع یبوست است.
از طرفی مصرف شربت خاکشیر با شکر و آب سرد در درمان اسهال نیز موثر است.
گفتنی است شربت خاکشیر در کاهش بوی بد دهان نیز تاثیر گذار است.
با این حال افرادی که دچار زخم معده و ناراحتی های گوارشی هستند ،باید در مصرف خاکشیر احتیاط کنند.
✔️ شربت خاکشیر یک نوشیدنی با طبع سرد است که دمای بدن را کاهش می دهد و به پیشگیری از گرمازدگی کمک کند.
2-خاکشیر و زنان
مصرف خاکشیر به دلیل خاصیت ضد التهابی آن در درمان درد های قاعدگی موثر است.
حتی جوشانده خاکشیر برای رفع ترشحات زنان مفید است.
همچنین شربت خاکشیر یبوست زنان باردار یکی از رایج ترین مشکلات زنان باردار است را رفع می کند.
البته نباید در ماه های اول بارداری مصرف شود.خطر سقط جنین را بالا می برد ولی در ماه های آخر بارداری ضمن رفع یبوست به زایمان راحت تر کمک می کند.
گفتنی است خاکشیر به دلیل خاصیت ضد التهابی آن در درمان زخم های پستان که در دوران شیردهی به وجود می آید موثر است.
کافی است تخم خاکشیر را در هاون بکوبید و با مقداری آب مخلوط کرده و خمیر حاصل را روی زخم بمالید.
3-خاکشیر و مردان
مصرف خاکشیر در مردان با درمان ناتوانی جنسی و افزایش میل جنسی به باروری مردان کمک می کند.
4-خاکشیر و کودکان
خاکشیر به دلیل خاصیت ملینی که دارد یبوست کودکان را رفع می کند. همچنین در درمان اسهال کودکان نیز بسیار موثر است. (برای درمان یبوست باید با آب گرم مصرف شود. و برای درمان اسهال با آب سرد و شیرین کننده ها)
علاوه بر این خاصیت ضد التهابی خاکشیر در کاهش التهاب های پوستی کودکان که می تواند ناشی از آبله،سرخک ،حساسیت های پوستی باشد موثر است. کافی است با پودر خاکشیر خمیری درست شود و ضماد آن روی قسمت هایی از پوست که دچار خارش،التهاب و قرمزی شده ،زده شود.
ضماد خاکشیر تب بر نیز می باشد.
5-خاکشیر و سلامت پوست
همان طور که قبلا هم اشاره شد خاکشیر دارای خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی بوده و از این طریق می تواند بسیاری از مشکلات پوستی از قبیل جوش ،آکنه ،التهابات پوستی را رفع کند. و با پاکسازی صورت پوستی جوان ، شاداب و روشن و بدون لک را برایتان به ارمغان آورد.
برای روشن شدن پوست نیز 2 قاشق غذاخوری خاکشیر را با رنجیبین خیسانده شده و صاف شده مخلوط کنید و 3 هفته بخورید.
6-خاکشیر و سلامت مو
خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی خاکشیر در رفع شوره ی سر فوق العاده موثر است. کافی است روزانه 2-3 لیوان شربت خاکشیر بخورید. تا شوره ی سرتان از بین برود.
7-شربت خاکشیر و تناسب اندام
کارشناسان طب سنتی بر این باورند شربت خاکشیر می تواند در کاهش و افزایش وزن موثر باشد. آن ها توصیه می کنند اگر لاغر هستید و به دنبال افزایش وزن ، صبح ها ناشتا خاکشیر را به همراه یک لیوان شیر تازه میل کنید و اگر به دنبال کاهش وزن هستید،صبح ها ناشتا خاکشیر را به همراه یک لیوان آب ولرم مصرف کنید.
برای کسب نتیجه دلخواه نیاز به زمان وجود دارد.
دانه های خاکشیر در دستگاه گوارش آب را در خود نگاه می دارند و به تدریج آن را به بدن تحویل می دهند و نیاز بدن را در مدت طولانی تر نسبت به آب تامین می کنند. به همین دلیل است که خوردن شربت خاکشیر در ماه رمضان برای کاهش احساس تشنگی توصیه می شود.البته اگر با آبلیمو مخلوط شود تاثیر آن بیشتر است.
8-خاکشیر و درمان سنگ کلیه و کبد چرب
خاکشیر به دلیل خاصیت ضد التهابی و ادرار آوری که دارد در کاهش التهابات مجاری ادراری و درمان سنگ کلیه مفید است.
همچنین خاکشیر خواص دیورتیک طبيعي دارد که به سم زدایی و پاکسازی کبد کمک کرده و براي درمان بیماریهای کبد از جمله کبد چرب موثر می باشد.
9-خاکشیر و کنترل فشار خون
یکی از مهم ترین خواص دانه ی خاکشیر، کنترل و کاهش فشارخون است. اگر به فشارخون مبتلا هستید و داروهای کنترلکننده فشارخون مصرف میکنید، میتوانید از این روش طبیعی برای کنترل فشار خون خود استفاده کنید.
9-خاکشیر ضد مسمومیت است.
جوشانده ی خاکشیر با ایجاد احساس تهوع معده را خالی کرده و از مسمومیت جلوگیری می کند.
برای این منظور پنج گرم از دانه ها را شسته و با آب یا گلاب به اندازه ای می جوشانند که دانه ها شکفته شوند. سپس نیم گرم از آن را به مسموم می خورانند. در این حالت ایجاد تهوع و قی می کند. این کار باید تکرار شود تا قی متوقف شود.
طریقه ی مصرف:
شربت : قبل از مصرف حتما خاکشیر را چندین بار بشویید و 12 ساعت در آب خیس کنید. سپس به این ترکیب مقداری عسل یا آبلیمو اضافه کنید.و نوش جان کنید.
جوشانده : خاکشیر را به مدت 10 دقیقه با آب بجوشانید و پس از سرد شدن مخلوط را میل کنید.
ضماد: برای رفع زخم، جراحات و رفع ورم ها، خاکشیر را در هاون کوبیده و پودر کنید سپس با کمی آب مخلوط کنید .خمیر حاصل را به صورت موضعی روی محل مورد نظر بمالید.
مقدار مصرف :
افراد بزرگسال روزانه 2-3 لیوان می توانند شربت خاکشیر میل کنند.بیشتر از این مقدار توصیه نمی شود.
مضرات خاکشیر
خاکشیر مانند تمام گیاهان دارویی دیگر باید به اندازه مصرف شود. زیاده روی در مصرف آن برای بدن مضر است و باعث ناراحتی های گوارشی می شود.
1- خاکشیر ممکن است در بعضی از افراد باعث بروز حساسیت شود. در این گونه مواد از مصرف مجدد آن اجتناب کنید.
2-افرادی که ناراحتی های معده و روده ی تحریک پذیر دارند. در مصرف آن زیاده روی نکنند.
3-افرادی که دارای طبع سرد هستند و بیماری هایی مثل روماتیسم و آرتروز دارند ،خاکشیر را به همراه عسل و عرق نعناع مصرف کنند.
4-اگر با مصرف شربت خاکشیر دچار سردرد شدید،خاکشیر را به همراه کتیرا مصرف کنید.
5- زیاد روی در مصرف خاکشیر باعث اسهال می شود.
6-به دلیل خاک فراوان آن حتما باید چندین بار شسته و برای زمانی 12 ساعته در آب خیس بخورد در غیر این صورت باعث سنگ کلیه یا مثانه می شود.
امیدواریم اطلاعات مفیدی رو در مورد این گیاه دارویی پر خاصیت کسب کرده باشید و با قرار دادن اون در رژیم غذایی خود از خواص بی نظیرش بهرمند شوید.
سلامتی و تندرستی شما آرزوی قلبی زرین بانوست.
#مجله ی خانوادگی زرین بانو
#بخش سلامت