طرز تهیه آش دندونی

به نام خدا، دوستان و همراهان همیشگی مجله ی خانوادگی زرین بانو سلاام، امیدوارم حال و احوالتون حسابی خوب باشه. در بخش آموزش انواع آش آشپزخانه ی زرین بانو با آموزش “آش دندونی” در خدمتتونم.

رسپی آش دندونی

آش دندونی یکی از آش های سنتی ایرانی است که در شهر های مختلف با کمی تغییرات پخته میشه.

قدیمی ها معتقد بودند به محض رویش اولین دندان کودک باید آشی با ۷ نوع حبوبات پخت و بین دوستان و آشنایان پخش کرد تا دندان های بعدی کودک راحت تر در بیاید و دوستان و فامیل هم کادویی به جای ظرف دندونی می گذاشتن و اولین دندان کودک رو بهش تبریک می گفتن. این رسم تا به امروز پا برجاست و هر مادری بنابه سلیقه و بودجه ای که داره این آش خوشمزه رو برای کودکش درست می کنه و جشنی کوچک میگیره.

اگر شما هم قراره واسه ی نی نی تون به مناسبت اولین دندون خوشگلش آش درست کنید؛دعوت می کنم در ادامه با زرین بانو همراه باشید.

مواد لازم برای آش دندونی 

این آش سبزی ندارد و تنها سبزی آن نعناع سرخ کرده است.

این آش رو می تونید با گوشت یا بدون گوشت و فقط با آب قلم بپزید.

با این مقدار مواد ۱۰ کاسه آش میشه تهیه کرد.برای مقادیر کم یا زیاد می تونید اندازه ها رو کم یا زیاد کنید.

بنابر ذائقتون می تونید بعضی حبوبات رو حذف یا اضافه کنید.

خیس کردن حبوبات

برای درست کردن این آش از ۲۴ ساعت قبل تمام حبوبات رو شسته و در ظرف های جدا گانه در آب خیس می کنیم. تا هم نفخشون کشیده بشه و هم زود تر بپزند‌.

پخت نخود و لوبیا

نخود رو می شوییم و آبکش می کنیم و داخل قابلمه ای می ریزیم مقداری آب اضافه می کنیم در حدی که دو بند انگشت روی نخود ها را بگیرد. ابتدا حرارت رو زیاد می کنیم تا بجوشد و بعد درب قابلمه رو می گذاریم تا با حرارت رو ملایم بپزد.

از هر لوبیایی که استفاده می کنیم؛لوبیا ها رو هم باهم می شوییم و آبکش می کنیم در قابلمه ای می ریزیم مقداری آب اضافه می کنیم و اجازه می دیم با حرارت ملایم بپزند.

پخت گوشت

گوشت رو داخل قابلمه ای می ریزیم .یک عدد پیاز رو نگینی خرد می کنیم . روی حرارت می گذاریم. چند دقیقه ای بدون آب تفتش می دیم. گوشت خودش آب می ندازه مقداری دارچین هم روش می پاشیم و بعد چند لیوان آب جوش می ریزیم درب قابلمه رو می بندیم تا با حرارت ملایم کاملا پخته شوند.

پخت جو، گندم و عدس

جو و گندم رو هم باهم آبکش می کنیم و داخل قابلمه ی بزرگی که قابلمه آش هست می ریزیم. مقداری آب اضافه می کنیم ابتدا حرارت رو زیاد می کنیم بعد از اینکه به جوش اومد حرارت رو ملایم می کنیم. تا باهم بپزند.

بعد از یک ساعت که جو و گندم پخته شدند عدس رو می شوییم و آبکش می کنیم و اضافه میکنیم. تا بپزد. و حدود یک ربع بعد هم برنج رو اضافه می کنیم تا همگی باهم خوب بپزند.

اضافه کردن نخود و لوبیا

نخود و لوبیا ها هم که جداگانه پخته شدند به آش اضافه می کنیم.

اضافه کردن گوشت

گوشت که کاملا پخته آبشو داخل آش می ریزیم. گوشت ها رو هم ریز ریش ریش می کنیم و به آش اضافه می کنیم.

درست کردن پیاز داغ

دو عدد پیاز رو خلالی نازک خرد می کنیم و سرخ می کنیم. مقداریشو داخل آش می ریزیم و مقداری هم برای تزیین روش نگه می داریم.

درست کردن نعنا داغ

نمک و فلفل سیاه آش رو اضافه می کنیم. هر ازگاهی هم می زنیم تا به خاطر لعاب گندم ته نگیرد و نسوزد. در ظرفی جدا گانه مقداری روغن مایع می ریزیم و چند قاشق پودر نعناع خشک داخلش می ریزیم و هم می زنیم. (مراقب باشید که نعنا زود می سوزه ) و بعد به آش اضافه می کنیم.

سرو آش دندونی

آش که جدا افتاد ،از روی حرارت برمی داریم و در کاسه های سرو می ریزیم. و روشو به وسیله ی کشک رقیق شده و پیاز داغ تزیین می کنیم. می تونید کشک رو رقیق کنید داخل یک نایلون پلاستیکی بریزید و گوشه ی اون رو خیلی کوچیک ببرید و طرح دندان رو روی کاسه های آش بکشید. و با نعنا داغ و پیاز داغ تزیین کنید.حتی روی آش دندونی از بادام ، گردو ، خلال پسته ، کشمش تفت داده هم استفاده میشه‌.که می تونید بنا به ذائقه و سلیقه و همچنین رسومات محل زندگیتون تزیین کنید.

نوش جونتون

زمان آماده سازی و پخت : ۲-۳ ساعت

انواع آش دندونی محلی ایرانی : 

✔️آش دندونی تبریزی

به آش دندونی تبریز «آش دیشلیق» می‌گویند که در گذشته به آن سیرابی هم می‌ریختند. تبریزی‌ها معتقدند آش تبریزی حتما باید با آب قلم پخته شود ،۷ نوع حبوبات و البته گوشت هم داشته باشد. گردو و شیر از جمله مواد اصلی پخت آش دندونی تبریزی‌ها است و در خیلی موارد به جای آب قلم، شیر محلی استفاده می‌کنند. خلال پسته و بادام ، گردو و گاهی کشمش تفت داده شده هم از جمله مواد تشکیل دهنده آش دندونی تبریزی است. علاوه بر این در برخی شهرهای آذربایجان شرقی از میان حبوبات فقط نخود گرد استفاده می‌شود. در این صورت سایر مواد آش دندونی عبارتند از: گندم، شیر، مغز گردو، خلال بادام، خلال پسته، کشمش و پیازداغ و کره یا روغن حیوانی.

✔️آش دندونی کردستان

به آش دندونی کردستان «دانه کُلانه» می گویند که در آن از نخود سیاه و آب قلم استفاده می‌شود. سبزی اصلی آش دندونی کردستانی‌ها مرزه خشک است و در آن کشک نمی ریزند.

✔️آش دندونی مشهدی

به آش دندونی مشهدی «آش دنیک» می‌گویند و آن را با گوشت گوسفند و آب قلم درست می‌کنند.

✔️آش دندونی اصفهانی

اصفهانی‌های قدیمی هفت عدد گندم را نخ می‌کردند و داخل قابلمه آش می‌گذاشتند تا بپزد. سپس گندم نخ شده پخته شده را به پشت بام پرت می‌کردند تا خوراک گنجشک‌ها شود و معتقد بودند با این کار دندان کودک سریع‌تر در می‌آید.

✔️دندونی ارومیه ای

ارومیه ای ها به دندونی دیشلیق یا هدیح می گویند گندم و نخود را می پزند به طوری که اصلا آبی نداشته باشد و بعد داخل ظرفی می ریزند. و با مقداری شکلات و پاستیل تزیین می کنند.

شما در محل زندگیتون چجوری دندونی درست می کنید؟ از رسوماتتون برامون بگید؟

لحظاتتون شیرین
حق یارتون

#مجله ی خانوادگی زرین بانو