خواص دانه ارزن | آشنایی با مزایا و مضرات برای سلامتی بدن

به نام خدا، دوستان و همراهان همیشگی مجله ی خانوادگی زرین بانو سلاام، امیدوارم حال و احوالتون حسابی خوب باشه. در بخش آشنایی با خواص گیاهان دارویی با معرفی خواص «دانه ارزن »بر سلامتی بدن و باید و نباید های مصرف آن در خدمتتونیم.

اگر شما هم علاقمندید این دانه ی خوراکی پر خاصیت رو بیشتر بشناسید ؛دعوت می کنم در ادامه با زرین بانو همراه باشید.

ارزن چیست؟

ارزن (Millet) یکی از انواع دانه های خوراکی و در دسته ی غلات کامل قرار دارد. و از هزاران سال پیش به عنوان قوت اصلی مردم مورد استفاده قرار می گرفته است. دانه های ارزن کروی شکل و به رنگ های زرد، سفید، قرمز، خاکستری و قهوه ای در طبیعت یافت می شود.

گیاه ارزن در مناطق خشک و گرمسیری به خوبی رشد می کند. خاستگاه این گیاه افریقاست و از آنجا به آسیا و خاورمیانه اورده شده است.

در حال حاضر هند ،کشور های افریقایی و چین بزرگترین تولید کنندگان ارزن در جهان هستند.

دانه های ارزن گونه های مختلفی دارد که رایج ترین آن ارزن مرواریدی است.

اما باید دانست این غلات ارزشمند به دلیل ویتامین ها و مواد معدنی فراوانی که دارند برای سلامتی انسان نیز بسیار مفید بوده و به دلیل عدم داشتن گلوتن می توانند بهترین جایگزین برای گندم باشند.

هزاران سال است که در کشور هایی مثل هند، چین، آمریکای جنوبی، روسیه و هیمالیا از ارزن پخته شده برای تهیه انواع خوراک گیاهی، نان، کوکی، سوپ، آش، پلو و دسر هایی مانند مافین استفاده می شود.

جدول ارزش غذایی ارزن در هر ۱۰۰ گرم پخته

همچنین ارزن سرشار از انواع آنتی اکسیدان ها، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B6، فولات، ویتامین E، ویتامین K، آهن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر، روی، مس، منگنز، سلنیوم و فیبر است.

خواص ارزن برای سلامتی بدن

در اینجا تعدادی از مهم ترین خواص ارزن شرح داده می شود :

۱- سلامت دستگاه گوارشی

مقادیر بالای فیبر موجود در ارزن برای دستگاه گوارشی بسیار مفید است. به هضم راحت غذا کمک می کند ؛ با بهبود حرکات روده از اسهال و یبوست پیشگیری می کند؛ موجب کاهش گاز معده و نفخ می شود؛زخم معده را کاهش و از بروز سرطان روده بزرگ پیشگیری می کند.

۲- ارزن و کاهش وزن

فیبر موجود در ارزن با پر کردن معده و ایجاد حس سیری از پرخوری در وعده های دیگر جلوگیری می کند. همچنین این دانه ی ارزشمند دارای اسید آمینه ای به نام تریپتوفان است که اشتها را کاهش داده و از پر خوری جلوگیری می کند.

بنابراین افرادی که به دنبال تناسب اندام و لاغری هستند می توانند این دانه را در رژیم غذایی خود بگنجانند و از خواص آن بهره مند شوند.

۳- ارزن ضد سرطان است.

ارزن به دلیل انتی اکسیدان های فراوانی که دارد با رادیکال های ازاد مبارزه کرده و مانع از رشد و گسترش سلول های سرطانی می شود. بیشترین تاثیر ارزن در پیشگیری از سرطان روده ی بزرگ می باشد.

همچنین ارزن می تواند سموم موجود در کبد و کلیه ها را نیز دفع و پاکسازی کند.

۴- ارزن و سلامت دستگاه قلبی و عروقی

مقادیر بالای فیبر موجود در ارزن موجب کاهش کلسترول بد خون شده و از تجمع چربی در رگ های خونی جلوگیری می کند. همچنین پتاسیم و منیزیم موجود در ارزن باعث کاهش فشار خون بالا و تنظیم آن می شود. از این رو ارزن می تواند با کاهش فشار خون بالا و کاهش کلسترول سلامت قلبتان را تضمین کند. همچنین ارزن با کاهش سطح تری گلیسیرید خون و رقیق کردن خون از سکته های قلبی پیشگیری می کند.

۵- ارزن و دیابت

ارزن برخلاف غلات دیگر گلوتن ندارد و شاخص گلیسمی آن بین 54 تا 68 است؛ همچنین دارای مقادیر زیادی فیبر ،پروتئین و مواد مغذی است که موجب کاهش قند خون افراد دیابتی می شود.

همچنین ارزن حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و باعث کاهش قند خون ناشتا و قند خون مخفی در دیابتی ها می شود.

منیزیم موجود در آن نیز به بهبود عملکرد انسولین خون کمک کرده و خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.

6- ارزن و کم خونی

فولات، آهن و مس موجود در ارزن با افزایش تولید گلبول های قرمز و هموگلوبین خون به پیشگیری و درمان کم خونی در افراد کمک می کند.

7- ارزن مفید برای بیماران سلیاک

سلیاک نوعی بیماری است که به روده کوچک آسیب می رساند و در جذب مواد مغذی از مواد خوراکی اختلال ایجاد می کند. افرادی که دچار این بیماری هستند، نمی توانند گلوتن را تحمل کنند. از این رو ارزن یک غذای عالی و بدون گلوتن برای این افراد است که می توانند به راحتی مصرف کرده و جایگزین سایر غلات کنند.

8- ارزن و بهبود خواب

تریپتوفان موجود در ارزن باعث افزایش سطح سروتونین در بدن می شود که به کاهش استرس و افسردگی کمک می کند. مصرف هر شب یک فنجان فرنی با ایجاد حس آرام بخشی می تواند شما را به داشتن یک خواب آرام و راحت کمک کند.

9- ارزن و سلامت مو

جوانه ارزن به دلیل داشتن انواع ویتامین های گروه b دارای خواص زیادی برای سلامتی مو است و از ریزش مو تا حدی جلوگیری می کند.

10- ارزن و زنان باردار و شیرده

ارزن به دلیل ویتامین ها و مواد مغذی فراوانی که دارد برای زنان باردار و جنین بسیار مفید است. همچنین مصرف ارزن در زنان شیرده موجب افزایش شیر مادران می شود.

با این حال سازمان غذا و داروی آمریکا معتقد است که زنان در دوران بارداری و شیردهی بهتر است جوانه ارزن مصرف نکنند؛ زیرا جوانه ها از جمله جوانه ارزن به دلیل اینکه در محیط مرطوب رشد می کنند و احتمال رشد باکتری های بیماری زا ا جمله سالمونلا بر روی آن ها زیاد می باشد.

11- ارزن و کودکان و نوجوانان

ویتامین ها ،املاح و مواد معدنی موجود در ارزن برای کودکان و نوجوانان بسیار مفید است و به عنوان یک وعده ی غذایی کامل نیاز بدن کودکان در حال رشد را تامین می کند.

12- ارزن و سلامت دستگاه تنفسی

ارزن از آسم پیشگیری کرده و از گسترش آن جلوگیری می کند.

نکات مهم در خرید و نگهداری ارزن

ارزن را از فروشگاه های مواد غذایی و غلات فروشی ها به صورت بسته بندی و فله ای می توانید خریداری کنید.

نحوه ی مصرف ارزن

برای درست کردن جوانه ارزن : دانه های ارزن را تمیز کرده و در آب خیس کنید، بگذارید یک روز بماند و سپس آن ها را در ظرفی بریزید، بر روی آن دستمال مرطوب بکشید و در جای گرم و کم نور قرار دهید.

روزی دو بار آن را با اسپری مرطوب کنید پس سه تا پنج روز جوانه ی ارزن رشد می کند که می توانید آن را در سالاد استفاده کنید.

همچنین می توانید ارزن را مانند برنج بپزید یا با آن سوپ درست کنید.

هشدارهایی در مصرف ارزن (مضرات)

ارزن نیز مانند تمام مواد غذایی دیگر باید به اندازه مصرف شود.هرگونه زیاده روی برای بدن مضر و زیان اور است.

• زیاده روی در مصرف ارزن به دلیل داشتن ماده ای به نام گواترژن در تولید هورمونهای تیروئید اختلال ایجاد کرده و مانع از جذب ید به بدن می شود. کمبود ید باعث بزرگ شدن غده ی تیروئید و گواتر می شود. از علایم گواتر می توان به خشکی پوست ،افسردگی ،اضطراب و.. اشاره کرد.
• افرادی که دچار بیماری تیروئید و گواتر هستند در مصرف ارزن احتیاط کنند.
• قبل از قرار دادن ارزن در رژیم غذایی خود از سلامت تیروئید و سایر غدد خود مطلع شوید.

امیدواریم اطلاعات مفیدی را در مورد این دانه ارزشمند کسب کرده باشید و با قرار دادن آن در رژیم غذایی خود و خانواده از خواص بی نظیرش بهره مند شوید.

سلامتی و تندرستی شما آرزوی قلبی زرین بانوست.

#مجله ی خانوادگی زرین بانو
#بخش سلامت
#سایتی_برای_خانواده_ایرانی